Afgelopen week heb ik genoten van een weekje tussen de olijfbomen in Spanje, heerlijk. Geen knutselspullen bij de hand, maar wel heel veel inspiratie. In mijn atelier was ik allang aan de slag gegaan. Van die olijventakken maak je zo een prachtige krans. Altijd word ik creatief geprikkeld.
Dat heeft ook een nadeel. Het geeft regelmatg onrust in mijn hoofd. Ik wil namelijk ook van heel veel onderwerpen, van alles weten. Hier vraag ik me af hoe de teelt van olijfbomen gaat. Thuis vind ik niet de rust om dit eens uit te zoeken. Er is altijd zoveel anders te doen, wat je op dat momenet belangrijker vindt. Herkennen jullie dit?
Deze week een cadeautje voor jullie op een ander vlak.....Olijfbomen! Prachtige bomen, waar we iedere dag wel producten van gebruiken. Koken met olijfolie is heerlijk en gezond. De meeste informatie heb ik vergaard op het internet en bij een Spaanse kweker Herman, bij wie wij ons vakantiehuis gehuurd hadden.
Geschiedenis.
De herkomst van de olijfboom ligt in de gebieden rond het oostelijke deel van de Middellandse zee. Er is al informatie over deze mooie bomen in 2000 voor Christus. De olijfboom staat symbool voor vrede, wijsheid en geluk. Spanje is momenteel de grootste olijfproducent van Europa.
De mooiste boomgaarden bestaan uit oude bomen. Je ziet het al aan die mooie stammen. Een boom geeft tussen zijn 20e en 35e jaar de meeste olijven. De bomen staan allemaal keurig in een rij, een meter of 10 uit elkaar.
De teelt.
De olijfboom wordt gekenmerkt door een knoestige stam en behoudt 's winters zijn blad. De bladeren zijn donkergroen van boven en zilvergrijs van onderen. Het blad blijft 3 jaar aan de boom. Op een hectare staan ongeveer 118 bomen. Er zijn ongeveer 80 rassen.
Sinds 20 jaar zijn er nieuwe soorten. Als je kijkt naar een nieuw aangeplante boomgaard zie je dat deze bomen veel dichter bij elkaar staan. De eerste oogst komt pas na een jaartje of 6. De nieuwe rassen geven ieder jaar olijven, de oude bomen om het jaar. Maar de kwaliteit van de deze 'nieuwe' olijven is ook minder. De kwaliteit(opbrengst) van de oude bomen is 25% meer. De olijfboom bloeit in mei en eind juni herken je de olijfjes.
In de oude boomgaarden zie je nauwelijks irrigatie, de wortels zitten vaak tot op wel 10 meter diepte. Bij de jonge aanplanten zie je overal irrigatie. Je snapt wel dat de olijven van de geïrrigeerde boomgaarden veel meer water bevatten, en dat bevorderd de kwaliteit niet. Eind september begint het rijpingsproces. De olijven verkleuren langzaam van groen, naar bruin en in december zijn ze helemaal zwart.
Snoeien.
De oude bomen worden elke twee jaar gesnoeid. Vroeger werd al het snoeihout verbrand. Tegenwoordig versnipperen ze alles. Ze zien de waarde van de voedingsstoffen nu in.
De oogst.
De manier van oogsten is helemaal afhankelijk waar de olijven voor gebruikt gaan worden en van de streek waar de olijven groeien. De olijven voor consumptie worden vooral gekweekt rondom Sevilla. De olijven voor de olie, worden gekweekt in het hart van Andalusie. Op héél veel plaatsen wordt er gewoon volgens de oude traditie geoogst, handmatig. De kwekers worden afgerekend op liters olijfolie. Ze krijgen daar momenteel €2,60 per liter voor. De prijzen wisselen sterk. Om 1 liter olijfolie te verkrijgen is ongeveer 5 kilo olijven nodig. Gemiddeld geeft een boom 30 tot 40 kilo olijven. Om een zeer eenvoudig salaris te hebben heeft een kweker 5000 bomen nodig.
Handmatig:
De olijven kunnen geoogst worden door met stokken in de boom te slaan of met een kam waar ze olijven mee uit de boom harken. Ze leggen onder de boom een net en vangen zo de olijven op.
Machinaal:
Om het slaan met de stokken gemakkelijker te maken is er een elektrisch hark gekomen. Natuurlijk staan de ontwikkelingen niet stil. In deze moderne tijd is er een prachtige machine ontwikkeld. Kijk maar eens naar het filmpje. De kwekers zijn er nog niet kapot van, het bleek al snel dat door het trillen de fijne wortels van de olijfboom behoorlijk beschadigen. Daardoor krijgt de boom een behoorlijke terugslag. De elektrische hark heeft nog steeds de voorkeur.
De producten.
Olijfolie:
De olijfolie wordt tegenwoordig hydraulisch geperst, dat gebeurt in één keer. Een tweede persing bestaat dan ook niet meer, bij deze methode. De eerste persing geeft de pure olie. Bij een tweede persing wordt er water aan de pulp toegevoegd. Daardoor wordt de kwaliteit meteen minder. De kwaliteit van olijfolie wordt bepaalt door de hoeveelheid oliezuur(acides) hoe lager het zuurgehalte hoe beter de olijfolie. Je hebt verschillende kwaliteiten:
- extra virgin: zuurgraad tussen de 0,1 en 1% per 100 gram olijfolie (troebel van kleur)
- virgin: deze olie wordt chemisch bewerkt en is licht geel.
De kleur van de olie is afhankelijk van de tijd van oogsten, bodemgesteldheid en olijfboomras.
Groene olijven:
Dit zijn de onrijpe vruchten. Om ze te kunnen eten moeten ze eerst het volgende proces ondergaan. De olijf wordt ingekerfd tot op de pit. Daarna worden ze geweekt gedurende 7 tot 40 dagen in water. Ze verliezen dan de bittere smaak. Iedere dag wordt het water ververst, ze moeten onder water staan. Vervolgens gaan ze voor een maand in pekelwater. De hoeveelheid zout bepaald de smaak. Ze zijn nog steeds niet eetbaar, ze moeten nog een maand in pekelwater met azijn. Dan gaan ze in een pot en worden donker bewaard gedurende 2 maanden. In de laatste 10 dagen van het proces kunnen er eventueel nog kruiden toegevoegd worden zoals tijm, oregano of knoflook.
Zwarte olijven:
De zwarte olijven zijn de rijpe vruchten, deze worden alleen in het pekelbad gedaan gedurende 2 maanden. Ook hier worden vaak kruiden aan toegevoegd. De keuze van kruiden is heel verschillend.
Verder worden er allerlei tappenades, pesto's en andere gerechtjes van gemaakt.
En wat dacht je van olie voor verzorgingsproducten en lampen.
Na mijn gesprek met de eigenaar van de boomgaard waar we een weekje verbleven is me duidelijk geworden dat de opbrengst van een boomgaard geen vetpot is. De eigenaar, Herman woont hier nu ongeveer 25 jaar en is getrouwd met een Spaanse. Jarenlang hebben ze geleefd van de olijfteelt. Inmiddels hebben ze 7 huisjes die tussen de olijfbomen staan omgetoverd tot vakantiehuisjes. Deze verhuren ze. De boomgaard hebben ze inmiddels verpacht.
Het is heerlijk toeven tussen de olijfbomen en er is genoeg te bezichtigen in de omgeving. Kijk eens op vakantiehuizen andalusie.
Ik heb genoten van het schrijven van dit blog en ik ben een stuk wijzer geworden. Jullie ook, denk ik? Heb je iets gevonden wat niet klopt, laat het me maar weten. Volgende week maar weer een leuk idee om zelf te maken. Lezen is leuk, maar met de handjes aan de slag geniet nog steeds mijn voorkeur.
Heb je vragen over dit blog, stuur me dan een
Diane 2Handjes creatief
06-2703 4102
